Pistolet Maszynowy Thompson wz.28 – Powstanie

Ojcem pistoletu maszynowego był John Taliaferro Thompson, który urodził się w 1860 roku. Po ukończeniu szkoły w West Point (rok 1882), otrzymał przydział do artylerii jednak w roku 1890 został oddelegowany do zaopatrzenia armiii USA gdzie wyróżnił się zapewniając zaopatrzenie podczas wojny z Hiszpanią. Thompson był jedną z osób, które testowały oraz decydowały za przyjęcie do służby karabinu Spriengfield M1903. Prowadził również testy kalibru standardowego dla broni wojskowej.
W 1914 roku postanowił odejść ze służby oraz zająć się budową pistoletu maszynowego. Firma Remington Arms Company zatrudniła go jako głównego inżyniera. Miał on zająć się kierowaniem produkcją karabinu Enfeild dla Anglii. W roku 1916 został przydzielony do buodwy nowej fabryki, która miała specjalizować się w produkcji karabinów Mosin Nagant dla Związku Radzieckiego.
W roku 1917 USA przystąpiło do wojny, a rząd stanów zjednoczonych powołało Thompsona do służby już jako generała brygady, gdzie odpowiadał za zaopatrzenie Korpusu Ekspedycyjnego we Francji w broń osobistą i amunicję. Za swoją służbę otrzymał Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę po czym w roku 1918 ponownie przeszedł na emeryturę.

Jego marzeniem dalej pozostawało stworzenie pistoletu maszynowego, jednak na drodze budowy stawało wiele problemów technicznych jak i biznesowych. Głównym problemem budowy ww. broni było znalezienie systemu działania. Wiele z nich wywoływało za duże odrzuty ze względu na swoją wagę, kolejne były opatentowywane przez wielkie korporacje zbrojeniowe przez co były zbyt kosztowne. Podczas szukania rozwiązania Thompson spotkał na swojej drodze komandora Johna Blish`a z Marynarki Wojennej USA, który w roku 1915 opatentował tzw. system opóźnionego odrzutu. Thompson zaproponował mu założenie spółki, w której wkładem komandora miał być ów patent, po akceptacji warunków w roku 1916 powstała firma Auto-Ordonance Company, którą wspierał finansowo Thoman Ryan. Przedsiębiorstwo zatrudnioło dwóch inżynierów tj. Theodora H.Eickhoffa i Oscara V.Paynea.

Thompson ze względu na powołanie do służby przez pewien czas nie był obecny przy pracach nad budową pistoletu. Ekipa odkryła, że magazynki karabinowe nie nadają się do konstrukcji broni, więc zdecydowano o używaniu magazynków pistoletowych AS. Thompson po przeanalizowaniu sprawy, określił końcowy kształt przyszłej broni. Pistolet maszynowy został nazwany przez twórcę – Miotła Ogniowa. W roku 1919 broń miała swój debiut, niestety był to zły okres na wypust „broni przyszłości” ze względu na to iż potencjalny główny odbiorca, czyli wojsko amerykańskie, prowadził rozbrojenie i nie planowało żadnych nowych zakupów. Thompson postanowił szukać klientów na innym polu i rozpoczął rozmowy z policją USA.

Pistolet maszynowy opierał swoją budowę o system zamka półswobodnego, a naboje podawane były z magazynka bebnowego. Posiadał dwa uchwyty pistoletowe a jego kształt był bardzo unikatowy jak na tamte czasy więc chwytał oko oraz był ciężki do pomylenia go z innymi konstrukcjami. Twórca wymyślił nazwę „submachine gun” jednak prasa amerykańska wymyśliła potoczną nazwę „Thommy Gun” co zaskutkowało zarejestrowaniem go w biurze patentowym pod taką własnie nazwą.

Broń ta w czasach prohibicji stała się bardzo popularna wśród gangsterów, z tego okresu stała się bardzo znana. Zaskutkowało to tym iż służby mundurowe USA również zaopatrzyły się w ww. pistolet maszynowy aby stać na równi w walce z przestępcami. Broń został wdrożona również w korpusie piechoty morskiej USA.

Wersje pistoletu Thompson

Powstało kilka wersji „Thommy Guna”:
a) Model z roku 1921 – brak płaszcza lufy (1919 – 1921 rok), defektem było prawdobodobieństwo oparzenia strzelca – ilość 15 000 szt. Testy przeprowadzały takie kraje jak Belgia i Anglia jednak współpraca opierala się jedynie na handlu detalicznym.
b) Model z roku 1923 „Model Wojskowy” – większy zasięg, możliwośc instalacji bagnetu oraz dwójnogu.
c) Model z roku 1927 – bezpośrednia modyfikacja modelu z roku 1921 na broń samopowtarzalną.
d) Model z roku 1928 „Model Marynarki Wojennej” – nazwano go tak ze względu na zakup przez mrynarkę wojenno 500 szt. pistoletu co uratowało firmę przed bankructwem. Używały go armia lądowa, marynarka wojennna oraz marines. Jednostki wojskowe walczące w Nikaragui były bardzo zadowolone z broni podczas walk w dźungli.

Thompson w czasie II Wojny Światowej

Od 1928 roku do wybuchu II wojny światowej armia amerykańska nie kupiła więcej jak 400 szt. pistoletu maszynowego a firma nie miała potrzeby rozbudowy fabryki. Zmieniło się to wraz z nadejściem wojny. Zamówienia na broń były niewspółmierne do możliwości produkcji, w 1939 roku Francja zamówiła 3 750 szt. modelu z 1928 roku wraz z 30 mln. sztuk amunicji, duże zamówienia przyszły również ze Szwecji oraz Anglii. Thompson postanowił uprościć produkcję poprzez zmianę budowy zamka, usunięciu żebrowania lufy oraz uchwytu pistoletowego z przodu pistoletu.

Pistolet maszynowy Thompsona był używany na wielu polach walk II wojny światowej, był na wyposażeniu jednostek specjalnych takich jak np. Lekka Piechota Armii Stanów Zjednoczonych, spadochroniarzy oraz komandosów USA. Podoficerowie oraz oficerowie niższej rangi piechoty również byli wyposażeni w ów pistolet. „Thommy Gun” był również na wyposażeniu jednostek pancernych. Używały go również oddziały partyzanckie wielu krajów w tym także Polska.

Pistolet maszynowy Thompsona w polskich zapiskach jest mało znany a dane są rozproszone. W roku 1936 zakupiono jedynie 30 sztuk broni z czego 16 na potrzeby dywizjonu żandarmerii KOP, a 14 do jednostek policji państwowej. Niektórzy historycy twierdzą, że zakupów tejże broni na potrzeby policji były dokonywane już w połowie lat dwudziestych, co sugeruje nam notatka z 1926 roku, pt. 'Pistolet maszynowy Thompson model 1921/3′. Po analizie źródeł należy uważać, że zakupiono około 90 szt. jednak do końca nie jest znana dokładna ilość zakupionej broni, wiadomo jednak, że w całości zakup został przekazany policji państwowej. W roku 1936 dokonano drugiego zakupu pistoletów maszynowych na rzecz policji oraz KOP. Wiadomym na pewno jest to ze w roku 1936 w KOP znajdowało się 16 sztuk pistoletu modelu z roku 1928 a w policji państwowej 100 szt. (modele z 1921 i 1928 roku). Pistolety te trafiły podobnie jak pistolety maszynowe Suomi do kompanii rezerwowych przy komendach wojewódzkich policji państwowej. Ciekawostką jest kaliber broni, ze względu na to iż zamówienie z roku 1936 miało mieć kaliber 9 mm a nie jak w oryginale 11,43 mm. W zapiskach pojawia się informacja o tym, że ITU w roku 1936 miało zakupić jedną sztukę wersji samopowtarzalnej, miał on służyć jako egzemplarz testowy. Broni użyto w czsie walk obronnych 1939 roku, „Thommy Gun” znalazł się na wyposażeniu żandarmerii KOP oraz w jednym z batalionów fortecznych KOP. przy walkach o obronę Warszawy był na wyposażeniu policji państwowej w ilości dwóch kompanii. Używano go również przy walkach partyzanckich, zapiski mówią o używaniu jej jeszcze przed zrzutami alianckimi. W Muzeum Policji w Warszawie jest możliwość zobaczenia zdjęcia policjantów wyposażonych w pistolety maszynowe wyprodukowane przez Thompsona.

Łącznie wyprodukowano ponad 1 200 000 sztuk pistoletów maszynowych Thompsona.

Dane techniczne:

a) Samoczynna broń powtarzalna o nieruchomej lufie, mogąca strzelać ogniem ciągłym i pojedynczym zasilana zarówno z magazynków bębnowych jak i pudełkowych.
b) Pistolet posiadał lufę kalibru 11,43 mm z komorą nabojową dostosowaną do amunicji 45 ACP. Gniazdo magazynka w postaci głębokiego wycięcia pomiędzy lufa, a komorą zamkową. W związku z tym magazynek miał specjalną konstrukcję i posiadał szynę współpracującą z prowadnicą wykonaną w przedniej części kabłąka osłony spustu i komory.
c) Lufa żebrowana, pod nią przedni uchwyt pistoletowy.
d) Wszystkie wersje miały przełącznik rodzaju ognia i bezpiecznik w postaci obrotowych dźwigienek umieszczonych nad uchwytem pistoletowym na komorze urządzenia spustowego.
e) Komora zamkowa, w przekroju prostokątna, zamykana była od dołu uchwytem pistoletowym wsuwanym w wyfrezowane w ściankach komory prowadnice.
f) Kolba była odłączana i mocowana na zatrzask, a w czasie produkcji wojennej na dwie śruby.

Kaliber: 11,43 mm (lub 9 mm para)
Masa broni bez magazynka: 4,26 kg
Masa magazynka: 165 g
Masa bojowa: 4,715 g
Długość całkowita: 965 mm
Długość lufy: 295 mm
Donośność:
Szybkostrzelność: 500 – 550 strz./min
Energia wylotowa: 65 kGm (ok. 60 kGm)
Prędkość początkowa pocisku: 400 m/s
Magazynek: 25 naboi
Inne: z odległości 300 m pocisk przebijał drzewo o grubości 13 cm, a z odległości 600 m – grub. 7 cm,

Źródła

'Polskie konstrukcje broni strzeleckiej’ Z. Gwódźdź
'Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski formacji polskich i Wojska Polskiego w latach 1914-1939′ Konstankiewicz
'Korpus Ochrony Pogranicza 1924 – 1939′ J.Prochowicz

Home


https://dobroni.pl/n/pistolet-maszynowy-t/13060

PISTOLET MASZYNOWY THOMPSON M1A1 (Thompson Submachine Gun, Cal.45, M1A1)


http://www.muzeumwp.pl/emwpaedia/pistolet-maszynowy-thompson-wz-1928-kal-0-45-cala.php

Dodaj komentarz